Amsterdam — Op maandag 25 september vond in Amsterdam de zitting plaats waarin de homoseksualiteit van de 26-jarige Irakese LHBT-asielzoeker Rian ter discussie stond. Ondanks 120 pagina’s aan bewijs, talloze verklaringen van vrienden, buren en familie van zijn Nederlandse partner Richard, maar ook van organisaties als Vluchtelingenwerk Nederland en LGBT Asylum Support, blijft IND hem als ongeloofwaardig zien. Niet homoseksueel. Zijn asielaanvraag is daarom afgewezen.
LGBT Asylum Support verwijt IND tunnelvisie bij homoseksueel koppel
De zitting werd bijgewoond door veel buren en familie van Rian en Richard uit Middelburg. Sommige vragen van de rechter beantwoordde Rian in tranen. Want hoe kan het dat IND blijft volhouden dat hij niet homoseksueel is? Er is zoveel bewijs en Rian heeft al anderhalf een relatie met Richard, ze wonen al meer dan een jaar samen en zijn zelfs verloofd. Ze hebben zelfs een video gemaakt waarin zij hun relatie uitleggen, die inmiddels al 43.000 keer bekeken is. Toch probeert de IND de rechter te overtuigen dat Rian niet homoseksueel is. Dit heeft alles te maken met de strikte wijze waarop de IND zich vasthoudt aan zijn werkinstructie. Een werkinstructie die rammelt. In die werkinstructie ligt de nadruk op het proces van acceptatie en bewustwording. En volgens IND heeft Rian dat niet doorgemaakt. Dat is de hoofdgrond waarop IND zijn asielaanvraag afwijst.
‘We zien dit telkens gebeuren’, zegt Sandro Kortekaas, voorzitter van LGBT Asylum Support achteraf die wekelijks LHBT asielzoekers in de rechtbank bijstaat. ‘Onderdrukte LHBT asielzoekers, en dan vooral de laag opgeleide, begrijpen niet alleen de vraagstelling niet, maar hebben nauwelijks een bewustwordingsproces kunnen meemaken. Dit is vrijwel niet mogelijk in een land waarin homoseksualiteit strafbaar is. IND bekijkt homoseksualiteit vanuit een Nederlands perspectief. Vanuit een vrijgevochten Nederlands model waarin wij inmiddels de vlag uithangen als iemand een coming out heeft gehad. Dat is geen vergelijking’.
De advocaat vroeg zich tijdens de zitting onder meer af welk toetsingskader gehanteerd wordt om bewijs van derden toe te laten zoals verklaringen en brieven. ‘De begrippen bewustwording en zelfacceptatie zijn holle begrippen.’ Ook de rechter vroeg hierin door; ‘Als er twijfel is: op welk moment werken de verklaringen in het voordeel van de asielzoeker?’, vroeg zij aan de IND-beambte. Maar de IND-beambte viel in herhaling door te blijven verklaren dat Rian onvoldoende inzichtelijk gemaakt heeft hoe zijn proces van bewustwording geweest is en IND vasthoudt aan de werkinstructie.
De rechter besloot de zitting met de opmerking dat ook zij niet in het hoofd van Rian kan kijken en dat dat niet haar vakgebied is. Daarmee legde ze de vinger exact op de zere plek: het is heel lastig om in dit soort zaken te oordelen. Dit is de voornaamste reden waarom LGBT Asylum Support de Tweede Kamer gevraagd heeft de werkinstructie van de IND aan te passen. Een geschillencommissie waarin onder meer gedragswetenschappers zitten, kan beter oordelen over dit soort ingewikkelde zaken. De uitspraak is over zes weken, vóór 6 november.
[Tekst: LGBT Asylum Support]
