Een media-analyse
Ook al zal menigeen in het publiek de neus voor ophalen, seksschandalen trekken altijd de aandacht. Een burgemeester van een grote stad die getrouwd is met de belangrijkste roddeljournalist van het land, en vervolgens openlijk vreemdgaat, dat moet wel bij Patty Brard eindigen. Goede smaak of niet, het is nieuws. En al die mensen die nog niet wisten wat een toyboy is maar googelen. SBS Shownieuws is blij, want men heeft een geweldig onderwerp en concurrent Albert Verlinde krijgt eindelijk een koekje van eigen deeg.
Maar natuurlijk gaan we op deze plaats niet de roddelpers overschrijven, hoe leuk dat soms ook kan zijn. Wel kun je kijken of er ook een wat serieuzer perspectief op deze zaak mogelijk is. En natuurlijk, dat kan. Er was ergens een mediaprofessor op de treurbuis die uitlegde hoe fascinerend het was dat dit soort schandalen vrijwel altijd op dezelfde manier verloopt. Het begint dan met iemand die stiekem iets doet waarvan je op je vingers kunt natellen dat het fout afloopt. Natuurlijk is het niet slim om als burgemeester op Grindr te gaan zitten. Te veel burgers hebben geen zin in het gedoe wat daarop volgt. Niet dat men het vreemdgaan zelf nou zo erg vindt (die tijd is voorbij) maar omdat men er geen zin in heeft bij iemand die ‘ons’ moet vertegenwoordigen. Af en toe moet je standpunten vertegenwoordigen die met moraal en goed-en-kwaad te maken hebben, en dan mag je verhaal niet ondermijnd worden door dingen die het gewone werk verstoren. Dat Peter R. de Vries openlijk een minnares heeft dat kan bij hem wel, maar bij een burgemeester niet. Als je wilt vreemdgaan, ga je gang, maar niet in deze functie. Ook Clinton, Lubbers en Oudkerk gingen jarenlang over de streep, en ook daar vroeg menigeen zich af hoe het in vredesnaam zo lang goed gegaan was. Weet u nog? Oudkerk spande de kroon door naar prostituees in de tippelzone te gaan waar hij zelf als wethouder mede verantwoordelijk voor was. Dat was helemaal het toppunt van brutaliteit, en hij is dan ook helemaal afgeschreven voor de politiek. Het gedrag van Clinton zorgde er mede voor dat opvolger Gore verloor, en toen kregen we Bush.
Deze eerste inschattingsfout wordt veelal gevolgd door stom gedrag nadat alles in de pers verschijnt. Natuurlijk zat Clinton staalhard te liegen, en ook Hoes vertelde de gemeenteraad niet direct alles. Het is niet slim een heel verhaal op tv te doen als je de fractievoorzitters niet tevoren geïnformeerd hebt. En dan zeggen dat er maar twee toyboys waren, terwijl een paar dagen later blijkt dat je al een jaar vreemdging. Had je direct je fout toegegeven, zonder gedraai, dan was het zeker sneller overgewaaid. Kijk maar naar het incident met de klap die Rafael van der Vaart uitgedeeld zou hebben: hij gaf het onmiddellijk toe en had er enorme spijt van. De verontwaardiging was vrij snel overgewaaid.
Het leuke is dat als je het verhaal van de tweede toyboy in de Privé leest, er eigenlijk niets aan de hand is. De toyboy vond Onno een leuke man die altijd aardig en beleefd tegen iedereen was, die hem goed geholpen had en ze hadden een leuke tijd samen. Ze kwamen beide een ander tegen en dat was het. Vilein was wel de kwalificatie voor echtgenoot Albert: altijd chagrijnig en uit de hoogte.
Wat de afloop zal zijn is nog niet te zeggen. De gemeenteraad steunt Hoes nog steeds, maar hij heeft wel toe moeten zeggen dat er niet méér toyboys in de media zullen opduiken. En, weer draait Onno: eerst zegt hij dat het nu echt de laatste was, terwijl later bekend wordt dat het er toch meer geweest waren. Dat hadden we direct al gedacht, de gewoontes op Grindr kennende. Stel dat er een derde toyboy komt die bijvoorbeeld echt slechte dingen over Onno gaat oplepelen, en dat geloofwaardig doet, kan het zomaar afgelopen zijn. En dan niet vanwege de feiten op zich maar vanwege het gedraai en gejok.
Qua emancipatie is er ook nog wel wat op te merken: als je je huwelijk zo openlijk presenteert en gebruikt om ermee te scoren, neem dan ook de keerzijde op de koop toe en biecht op dat je een open relatie hebt. Ja, dat scoort iets minder want het is niet perfect, maar een flink deel van het publiek zal je eerlijkheid waarderen, men weet heus wel dat veel homomannen geen kuisheidskampioenen zijn. In het meest recente interview van Hoes (NRC, zaterdag 21 december) geeft hij het ook (zij het wat versluierd geformuleerd) toe: “In de homoscene is over het algemeen de seksuele moraal anders dan in de heterowereld. Daar gebeuren dingen sneller en openlijker. Daar komt die losheid vandaan, die in onze vriendenkring geaccepteerd is. Zo vreemd is het dus niet. Als je een burgemeester krijgt die homoseksueel is, dan haal je die lossere moraal ook binnen.” Hij geeft ook toe dat hij herhaaldelijk gewaarschuwd is, door gay vrienden. Op het gemeentehuis durfde men niets te zeggen, zo blijkt nu, maar men wist het wel. Als volleerd politicus schuift Hoes de schuld even later handig terug naar diegenen die op de hoogte waren: “Ook in de gemeenteraad zaten mensen die wel wat wisten of vermoedden. Die dachten: ‘als dit uitkomt, is er heisa.’ Die hebben net als ik gehoopt dat het niet zou gebeuren. Dat is ook volgens mij waarom ook veel mensen zeiden dat ze mij niet konden wegsturen. We zijn allemaal een beetje ‘schuldig’ aan het ontstaan van deze situatie.” Dat is nog een parallel met Clinton: ook van hem wisten we al jaren dat hij vreemdging, en dat werd geaccepteerd, zolang er maar geen hard bewijs was.
Emancipatie gaat over openheid en niet over schijnheiligheid. Van George Michael is algemeen bekend dat hij in de parken gaat cruisen, en zijn openhartige en eerlijke houding na het schandaal in Los Angeles (hij verontschuldigde zich niet voor het feit zelf) bracht hem veel krediet. De clip van Outside, waarin de politie van LA werd afgezeken, viel ook goed.
We waren er niet bij, maar je gokt dat als Hoes in zijn overleg met de gemeenteraad net zo eerlijk was als hij in het interview is, men hem op grond van die eerlijkheid heeft laten zitten. Men weet dan dat er ook meer gevallen dan de reeds bekende twee geweest zijn, en dus hebben die vanaf nu veel minder nieuwswaarde. Nieuwe toyboy? Saai. Was al bekend. Vertel eens wat nieuws. Had hij ook toy-daddies?
Kortom, als je het spel van de publiciteit wilt spelen en er je voordeel mee wilt doen (dat mag) moet je je wel aan de regeltjes houden. En doe je dat niet, klaag dan niet achteraf. Dan ben je pas echt een watje. We kijken al uit naar de optochten rond carnaval, waar ongetwijfeld het geheel ‘nabesproken’ zal worden.
Door: Paul Roggema
